Galicia despide a Xosé Neira Vilas, voceiro inconfundible da súa cultura

nnn O escritor galego Xosé Neira Vilas, autor da novela máis lida en galego, "Memorias dun neno labrego",  faleceu onte aos 87 anos mentes dormía na súa casa da parroquia de Gres, no municipio pontevedrés de Vila de Cruces, que decretou dous días de luto pola perda deste ilustre veciño. Os seus restos eran velados na intimidade na sede da Fundación Neira Vilas, para despois ser trasladado a Santiago. Ata o edificio da Fundación trasladáronse distintas personalidades durante a mañá de onte, como o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, ou o propio conselleiro de Cultura e Educación, Román Rodríguez.
O Panteón dos Galegos Ilustres acolle dende onte a capela ardente en recordo ao escritor, que será enterrado durante a tarde deste sábado na parroquia de Gres, ás 17,30 horas.
Xosé Neira Vilas é membro numerario da Real Academia Galega (RAG), Doutor Honoris Causas polas Universidades da Coruña e da Habana e Fillo Predilecto do Concello de Vila de Cruces, localidade na que residía. Entre outros galardóns recibiu a Medalla Castelao, o Pedrón de Honra, o Premio Trasalba, o Premio da Crítica Española (novela en galego) ou o Premio da Crítica Galega (ensaio). Ademáis da mencionada novela, tamén é utor doutras obras destacadas, que van desde a narrativa á poesía ou ao ensaio, entre as que se atopan as novelas "Xente non rodicio" e "Aqueles anos do Moncho", os libros infantís "Cartas a Lelo" e "Ou cabaliño de buxo" e os poemarios "Xente ao lonxe" e "Poesía recadada".

GALICIA EN bos AIRES
Fillo de campesiños, e nado en Gres (Vila de Cruces) o 3 de novembro de 1928, cursou estudos primarios e aos 16 anos empezou a traballar de contable nun serradoiro local. Creou un grupo de teatro levando a escena varias obras en lingua galega e realizou os seus primeiros versos e narracións.
Segundo detalla a Real Academia Galega nunha biografía sobre o falecido, Neiras Vilas, Emigrou a Arxentina en 1949 e estableceuse en Bos Aires, onde traballaba durante o día e estudaba durante a noite, cursou Comercio, Música e licenciouse en Xornalismo. O autor descubriu Galicia en Bos Aires, penetrándose na historia e a identidade cultural do seu país de orixe, e levándoo a publicar os seus primeiros traballos en prensa galega da emigración e rodeado de personalidades como Luís Seoane, Rafael Dieste, Ramón Suárez Picallo, Lorenzo Varela, Eduardo Branco Amor ou Ramón de Valenzuela.
Asistiu a cursos de lingua, literatura, historia, arte, xeografía e economía de Galicia, e estendeu a súa colaboración xornalística a publicacións de Uruguai e México, adquirindo unha cultura universal á vez que profunda nas súas raíces galegas. Xunto a outros mozos emigrantes, fundou as Mocidades Galeguistas en 1953 e o xornal Adiante e representou á mocidade galega ante a galeuzca Xuvenil refundada en Buenos Aires, designado ademais polo Consello de Galicia para a Secretaría dá Comisión Organizadora do histórico Primeiro Congreso dá Emigración Galega, en 1956.

LABOR EDITORIAL
Ao ano seguinte casou coa escritora Anisia Miranda, con quen fundou a editorial Follas Novas, a través da que van reunindo todo o que se publica sobre Galicia no mundo.
Entre as súas accións, publicou en 1960 o poemario "Dende lonxe" e a novela "Memorias dun neno labrego" en 1961, a obra literaria galega máis reeditada e vendida tanto na súa lingua orixinal como en diversas traducións.
Nese ano, Neira Vilas trasládase a Cuba coa súa muller, onde ocuparía diversos cargos administrativos e colabora en diversos xornais e revistas. En 1992 regresa ao seu Gres natal, onde preside a Fundación que leva o seu nome e que cumpre un servizo cultural á comarca de Val do Ulla, con biblioteca pública, salas de lectura, museo etnográfico e sala de exposicións e concertos.n