A sociedade galega homenaxea a figura e a obra de Castelao

Institucións políticas, culturais e sociais reuníronse onte para homenaxear e reivindicar a figura de Alfonso Rodríguez Castelao, unha figura que coincidiron en destacar como clave para o autogoberno e a cultura de Galicia. Con motivo do 75º aniversario do seu falecemento, o Panteón de Galegos Ilustres, en San Domingos de Bonaval -onde descansan os restos do intelectual de Rianxo-, acolleu o acto de homenaxe convocada pola Fundación Castelao, o Consello dá Cultura Galega e o Museo do Pobo Galego.

A celebración contou tamén coa presenza do presidente do Parlamento de Galicia, Miguel Ángel Santalices; o conselleiro de Cultura, Lingua e Xuventude, José López Campos; o conselleiro de Educación, Ciencia, Universidades e Formación Profesional, Román Rodríguez; o presidente da Deputación da Coruña, Valentín González Formoso; e a alcaldesa de Santiago, Goretti Sanmartín.

Na súa intervención, López Campos reivindicou a Castelao como unha figura “de unión entre todos os galegos e un dos símbolos de Galicia”. Por iso, e como “mostra de gratitude do pobo galego a esta figura singular da cultura e política galegas”, sinalou que a Xunta de Galicia decidiu declarar este ano 2025 como Ano Castelao, aproveitando tamén o 75º aniversario do seu falecemento.

Proceso gripal de Rueda

López Campos desculpou ao presidente da Xunta, Alfonso Rueda, que atravesa un proceso gripal e fixo súas as palabras que preparara o líder do Executivo autonómico. Así, destacou que o traballo de Castelao fixo que se percibise en Galicia “esa esperanza dun autogoberno”. “Se hoxe en Galicia podemos gozar de autonomía e democracia, é grazas a xente como Castelao, pero tamén a outros anónimos que loitaron en tempos moito máis escuros (...). Que non se nos esqueza, que o seu valor non nos sexa indiferente”, defendeu.

Para o conselleiro, non pode entenderse o galeguismo sen a figura de Castelao e, nesta mesma liña, expresouse o presidente do Parlamento. O responsable de Lingua aproveitou o “consenso” que xera a figura de Castelao e a súa “férrea defensa do galego” para asegurar que da mesma maneira pódense alcanzar outros acordos en áreas que os galegos “esixen”, tal e como é o Pacto pola Lingua. “É moito máis o que nos une que o que nos separa”, afirmou. Defende que a Xunta continúa con “a man tendida” e “aposta polo bilingüismo cordial, nunca excluínte, que nos conecte coa lusofonía”.

Miguel Ángel Santalices subliñou a faceta “humanista” de Castelao e o seu “galeguismo non excluínte”. Así mesmo, remarcou que, 75 anos despois do seu falecemento, “pódese afirmar que Galicia é unha comunidade autónoma avanzada, democráctica e dona do seu futuro da man dun sistema de autogoberno sostido sobre a Constitución e o Estatuto de Autonomía”. Sobre isto, lembrou que o camiño percorrido culminou “hai algo máis de 40 anos cunha transición modélica, coa esperanza de transitar da man da concordia e o estado de dereito”.

Santalices tamén mencionou as “profundas crenzas relixiosas” do “intelectual, artista e político que mellor interpretou a Galicia e ao seu pobo”. “Analizou con intelixencia, ironía e sempre desde o respecto, á sociedade galega que tan ben coñecía. Fíxoo sen traspasar as liñas vermellas que hoxe en día se tornan débiles cando as traspasan facendo desafortunadas sátiras de imaxes que congregan a fe de tantas persoas”, comentou en referencia á polémica xerada pola estampita do Sacro Corazón de Jesús coa cabeza da vaquilla do Grand Prix mostrada pola presentadora Lalachús nas Badaladas de RTVE.

Por último, o presidente da Cámara Galega encomiou a decisión da Xunta de declarar este 2025 como Ano Castelao, “un paso adiante na tarefa coral de dar a coñecer o pasado e tamén honrar a figúralas determinantes da historia”. Para concluír o acto, e após as intervencións institucionais, realizouse unha ofrenda floral conxunta ante os restos de Castelao, que portaron dúas mulleres en representación da Asociación do Traxe Galego. A homenaxe, conducido polo poeta e patroa da Fundación Castelao, Noelia Gómez, contou tamén coa música da soprano Beatriz Riobó Agulla, a frauta de Fernando Raña Barreiro e a arpa de Alba Barreiro Mariño.

O BNG dalle rango de primer presidente

A portavoz nacional do BNG, Ana Pontón, anunciou que levarán ao Parlamento unha iniciativa para que Alfonso Daniel Rodríguez Castelao sexa declarado de maneira “oficial e legal” primeiro presidente de Galicia. Pontón fixo este anuncio no transcurso dun acto de homenaxe con motivo do 75 aniversario da morte do ilustre galeguista co que o BNG iniciou a celebración do Ano Castelao. Na súa intervención, a portavoz do Bloque lembrou que desde o exilio deseñou e presidiu o Consello de Galicia fai oitenta anos. “Castelao inspira e preside ese goberno no exilio e convértese no noso primeiro presidente, un feito que merece ser recoñecido coa relevancia que ten”, dixo Pontón. Segundo explicou, “trátase de rescatar a nosa memoria democrática” e tamén “facer xustiza” e “saldar unha débeda histórica”. O BNG celebrará a efeméride deste 75 aniversario cunha programación de actos, baixo a lema “Castelao, nacionalista galego”.