A RAG exalta a Delgado Gurriarán, exemplo de compromiso e símbolo do exilio

A Real Academia Galega (RAG) e, previamente a Xunta de Galicia, homenaxearon este martes á figura do poeta valdeorrés Florencio Delgado Gurriarán, cuxa obra e vida situaron como un “exemplo de coherencia e compromiso” e “símbolo do exilio” desde México.

A RAG fixo esta afirmación no pleno extraordinario e público celebrado este martes en homenaxe ao autor ourensán, cuxa obra se recoñece este ano con motivo do Día dás Letras Galegas, na Aira dous Birlos, Córgomo, lugar simbólico onde o autor pasou parte da súa infancia e onde se sitúa a actual Casa do Pobo, que no seu día foi tenda da aldea, rexentada polo seu tío Manuel.

Este acto contou coa presenza das súas fillas e dun neto do escritor.

Entre as autoridades, estiveron o presidente da Xunta, Alfonso Rueda, o conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, o presidente da RAG, Víctor Freixanes, e o titular da deputación de Ourense, Manuel Baltar.

Na súa intervención, Freixanes aproveitou a presenza do presidente autonómico, nun dos seus primeiros actos públicos, para pedir á Xunta que abra “novas vías de colaboración” ante os novos desafíos que se presentan, a través de novas iniciativas que permitan “avanzar” no seu desenvolvemento, “por encima de siglas e diferenzas” e integrando “todos os axentes sociais que podamos sumar”.

“Desde a RAG, que ten encoméndaa institucional de velar pola lingua, facemos votos para que podamos abrir novas vías de colaboración a favor do idioma”, sostivo o máximo representante da RAG quen, no seu discurso, reivindicou “esa Galicia infinita da que falaba o noso homenaxeado” xunto co seu “compromiso democrático e cultural” na súa contribución “á construción do galego estándar e nos seus versos", respectivamente.

“Córgomo é hoxe a capital das Letras Galegas para todo o mundo, capital dunha lingua que nos une e identifícanos, unha lingua na que nos recoñecemos e na que viaxamos xuntos no río do tempo”, trasladou Freixanes en clausúraa do pleno, que contou coa presenza das fillas do escritor,Celia, Maruxa e Carmiña Delgado, e do seu neto Roberto, procedentes de México e Estados Unidos.

Previamente, o presidente da Xunta, Alfonso Rueda, puxo en valor o labor realizado por Delgado Gurriarán á hora de contribuír non só a que o galego sexa hoxe “un idioma propio” senón tamén a que “poida medirse en pé de igualdade con outras linguas do mundo” dentro desa Galicia “libre, orgullosa e cordial”.

Dentro dese “compromiso vital e cultural”, espírito militante e “activismo cultural”, garantiu o compromiso da Xunta para que o idioma “coa participación de todos floreza mil primaveras máis”, e sexa ese espazo de encontro. Nesta liña, o alcalde do Barco, Alfredo García, describiu no acto da Xunta esta homenaxe como “un éxito” non só cultural senón tamén para que Valdeorras a través da figura de Gurriarán sexa “coñecida en todo o mundo”.

Pola súa banda, representantes da RAG puxeron en valor a figura de Delgado como “exemplo de compromiso”, durante a guerra civil e, posteriormente, no exilio.

En concreto, Villares destacou na súa alocución o papel de Delgado Gurriarán como “mediador” tras resaltar que a pesar de que puido embarcar e irse na guerra civil, decidiu sumarse “á fronte republicano” e axudar a “os refuxiados” no que considerou, quizá o seu período “máis heroico da biografía enteira de Delgado Gurriarán”.

Tamén, a directora da sección de Lingua, Rosario Álvarez, destacou a súa contribución á “construción colectiva dun galego culto válido”, de carácter supradialectal, “sen por iso afastarse” do uso común dos falantes

Finalmente, Alonso Montero resaltou o seu “compromiso democrático e galeguista”, en tres episodios concretos: “a súa formación como galeguista”, a súa “fuxida de Galicia tras a sublevación militar” e, por último, cando dirixiu desde París o comité galeguista que axudou a numerosos galegos que estaban “nos campos de internamento do Mediterráneo francés sen recursos nin identidade oficial”.

O obxectivo era organizar a súa evacuación ao exilio americano, que sería finalmente, en xullo de 1939, o seu propio destino.

Nacido na parroquia de Córgomo, en Vilamartín de Valdeorras, Delgado ingresou en 1933 no Partido Galeguista e un ano despois, publicou ‘ Bebedeira’, coa editorial Nós. En plena guerra civil fuxiu a Portugal e de alí a Francia e Barcelona ata recalar finalmente en México. En 1938 accede á dirección galeguista.

Durante o seu exilio, participou en publicacións e actividades galeguistas. Foi o promotor e principal da obra ‘ Cancioneiro dá loita galega’ (1943) e organizou o Padroado dá Cultura Galega en México. Tamén escribiu a maioría de poemas do seu segundo poemario, ‘Galicia infinda’, que non se lanzaría en España ata 1963.

Ademais, publicou poemas reivindicativos en ‘Ou soño do guieiro’, dedicados a Castelao, que non verían a luz ata uns meses antes da súa morte.