Goberno e oposición, axitados pola penosa saúde do galego

A saúde da lingua galega, sinalada despois da publicación da última enquisa sobre o seu uso e coñecemento publicada polo Instituto Galego de Estatística (IGE), estará no centro do debate político no pleno que o martes e mércores albergará a Cámara galega, á que chega para a súa aprobación definitiva a lei de recursos naturais elaborada polo Executivo autonómico.

Pero a lingua continuará baixo os focos un día despois de que finalice o pleno, dado que ao longo do 24, o conselleiro de Cultura, Lingua e Xuventude, José López Campos, citou a varias reunións seguidas ao xefe do Lexislativo, Miguel Santalices, e aos grupos con representación parlamentaria (PPdeG, BNG, PSdeG e Democracia Ourensana). O reto? Selar un novo pacto polo galego.

Pero antes, o debate sobre o estado da lingua galega marcará as sesións plenarias dos días 22 e 23, precedido de dous fitos: o informe do Consello de Europa e a enquisa do IGE que, por primeira vez, sinala ao castelán como lingua con máis uso da comunidade e revela que un terzo dos adolescentes e nenos en idade escolar saben falar “pouco ou nada” a lingua propia de Galicia.

O decreto, en cuestión

Ese será o tema elixido pola portavoz nacional do BNG, Ana Pontón, para o seu cara a cara quincenal co presidente da Xunta, Alfonso Rueda, ao que sinalará como responsable da caída de falantes, especialmente entre os máis novos, ao ser esta “a primeira xeración” educada baixo o decreto do plurilingüismo. De feito, o Bloque solicitou que Rueda comparecese neste pleno polo estado do galego, algo que se topou co “non” do PP.

Os socialistas, cuxo portavoz, José Ramón Gómez Besteiro tamén levará unha iniciativa que pretende contrapor o “compromiso” do PSdeG co galego coas políticas lingüísticas do PP. Tamén os populares inclúen na orde do día dous asuntos vinculados co galego: o primeiro, a través dunha iniciativa de impulso, para reclamar ao Goberno “unha repartición máis xusta” das axudas estatais á produción audiovisual en linguas cooficiais e, a segunda, unha pregunta á Xunta sobre as medidas adoptadas desde San Caetano para impulsar o uso do galego “e o neohablantismo”, especialmente entre os máis novos.

As posturas de partida parecen afastadas e os grupos manifestaron a súa discrepancia con respecto a varios dos argumentos cos que os representantes da Xunta trataron de justificar a situación do galego, por exemplo no que respecta ao papel da inmigración no que esta mesma semana incidían desde Rueda até o responsable de Lingua no seu Goberno, Valentín García, nunha comisión na Cámara.

O propio Rueda, despois dunhas semanas co galego e o decreto do plurilingüismo aprobado en 2010 con Alberto Núñez Feijóo como presidente (o Consello de Europa recomendou que se permita o uso da lingua propia de Galicia nas materias de ciencias) a debate, mostrouse aberto a falar.

Tamén apelou a facelo “sen liñas vermellas”, aínda que á vez que se reafirmou en que ve o problema “máis fóra das aulas que dentro”, lanzou un aviso: o “bilingüismo cordial” é “un tesouro” e para o seu Goberno a “libre elección” mantense como unha máxima. No que respecta ao formato desta cita prevese que os encontros entre o conselleiro de Lingua e os grupos teñan lugar por separado e que se celebren o vindeiro na Cámara galega.

O viceportavoz parlamentario do BNG Luís Bará confirmou en rolda de prensa que a súa formación acudirá a esta chamada “coa vontade de achegar ideas”. Pola súa banda, fontes do PSdeG explicaron que acudirán á cita coa “man aberta para recuperar o consenso roto polo PP”.