Na Descripción topográfica-histórica de la ciudad de Vigo, su ría y alrededores (Santiago, 1840), obra singular do médico viveirense Nicolás Taboada Leal, lemos parágrafos aínda hoxe vixentes, ou latentes, que ben pouco mudaron e que xa tamén denunciaba ou albiscaba Lucas Labrada en 1804 na súa Descripción económica del Reino de Galicia, entón adscrita a cidade á provincia de Tui. Choveu arreo enriba dos vivos e dos mortos logo de 1936 na Porta do Sol, en cuxas casas aínda son visíbeis as pegadas das balas fascistas cando o capitán Carreró interpretou o bando dos sublevados contra a República. Comeza ruín e criminosa a longa noite de pedra descrita, entre outros, polo poeta Celso Emilio Ferreiro que tantos anos habitou Vigo, arrabalde do sur no que faleceu hai un feixe de anos. Xa os vellos concellos estremeiros foran engulidos polo tempo abrupto, e non digo eu que mal, como o arcano Fragoso, e Bouzas, e Lavadores, para pórmonos nomenclaturas da máis recente memoria extraviada. Os tranvías dos primeiros andares do século XX; as sombras recorrentes dos carpinteiros de ribeira; as industrias conserveiras tan comúns na contorna do mar galego; de Vigo a Viveiro, in-mar dos ártabros aínda en proceso de desvertebración infame; as tardes insubmisas de Area Longa na vella Chapela, ata o altiño da vella Encarnación que xa non se di, camiño de Redondela onde asentou Regojo, de chambras e outros tecidos; e as louzas de Álvarez e Santa Clara no antigo Cabrialis (Cabral), xa citado na alta Idade Media, onde os días da silicose fixeron estragos e mortos menos anónimos non contabilizados polo franquismo. Estaleiros pútridos, barcos de amor e guerra: algúns freires e non todos os montenegro, correias e corredoiras, onde un patético Erasmo de Aquí, e non de Rotterdam, emprestaba o carro miserábel para asasinar. Ollen como se ergueron castelos de proa e popa enriba do asfalto onde apodrecen esquecidos os inocentes. Veu, logo disto, Lorenzo Docampo, que chegou ser presidente da Deputación Provincial, e hoxe leva nome de rúa en Vigo, como tantos outros da grea dos poderosos, lembraba o vate a seguido do regreso a Ítaca, un dicir. E Bernardino Graña sen ver Vigo, nin Cangas, nin tan sequer Redondela, nin a Ponte de Sampaio, nin camiño algún da Terra, agora que os expertos propoñen pensións moito máis escasas e outros inicuos placebos para aparentar estaren eles vivos e non iren medrando enriba do oprobio. Ai meu deus de ningures! Galicia sen trens nin estacións onde os pobres iren pasar o tránsito inmisericorde da noite. Axiña vén aí a piedade de tódolos credos do mundo. E con eles máis de cen mil postos de traballo e outros tantos inútiles discursos, para volver crucificar a ese mesmo home que tanto se parecía a Mao, ou cecais a Karl Marx, ou ao señor Engels, de familia rica, comprometida como tantas outras na vida.
Velaí agora, enriba das cinsas últimas do folión, e os teócratas preguntando polo único amor no ermo.
No Portico da gloria e outras historias do imaxinario innecesario fútil, Adán, sacha e suca na historia, sempre a arar, unhas xeiras na terra e outras cancións no mar.
En Vigo xa non hai calado para tanto pailebote extraviado. Ou nos enganaron onte ou moito están a nos mentiren agora.
Cabo de todo, a historia vai continuar, menos indiferente. Que ninguén poña a cerna das palabras no curuto da dúbida, algo máis que un dicir. ERE/s ou non es, estacións ao norte, ou norde nordés. Da Coruña a Vigo, mon amour, mon amic. Suma e segue
