Aínda que sexa o alto outono que evocaba na tarde fría e gris o médico poeta Luís Pimentel cando a Sombra do aire na herba, logo de escribir Triscos (1950) na colección Benito Soto, de Pontevedra, ao abeiro sempre xeneroso de Sabino Torres Ferrer, felizmente lúcido, con quen temos conversado abondo e ben nos empardecidos e distintos mediodías, nos largos e cafés da vila ou cidade do Lérez, segundo sexa a adscrición administrativa que vostedes invoquen ou reclamen, sen desprezo de calquera outra xeografía da nación que mesmo negan uns e outras, aceptando, como moito, o termo nacionalidade histórica que recolle a Constitución española, cal unha tristeira lilaila dun foi e xa non é, para non máis que amosalo nas casas de cultura, á par de calquera outro obxecto ou cousa convenientemente etiquetada polos grandes e/ou pequenos tendeiros da afronta, incluída a grafía das palabras, sen deixar de advertir ao consumidor a data do envolveito e límite certo ou incerto do uso, para evitarmos males maiores no paraíso capitalista no que estamos censados, tal que mulleres e homes do imperio ou fondo monetario internacional, de dólares, euros e libras esterlinas, de liberdades abstrusas e sempre condicionadas pola burguesía (ideolóxica) que rexe no mundo, en distintos e non distantes niveis de ocupación.
Quería eu dicir que veño de ler estes días, entre outras noticias e esperpénticas novidadesdo boureo que nos asola, celebran (e cecais celebramos) a publicación do primeiro dos inmensos relatorios do novelista francés Marcel Proust, cando iniciara a escrita do tempo extraviado, perdido, ou escambullado, que calquera das tres expresións serve, para achegarmos á monumentalidade da obra: Á procura do tempo perdido, que no francés orixinal foi À la recherche du temps perdu, aínda non traducido ao galego, e si ao catalán, como outrora fora Valle-Inclán ao éuscaro: Tirano Banderas. Sonlle cen anos e nada de Du côté de chez de Swann, o outro eu, cecais, do señorito de Combray, que nós limos cando mozos, traducido ao español ou castelán- polo poeta Pedro Salinas: Por el camino de Swann, que con maior exactitude debe ser Por donde vive (sic), cal propuña Félix de Azúa o día 12 deste mes de Santos nas páxinas galantes de Madrid. De chez (na casa de); côté (flanco, costado, lateral, pé). Mais no camiño, non lonxe da metafísica de Antonio Machado, cabe todo, como aclaraba Otero Pedrayo.
Así máis, nesta miscelánea autumnal de bos e malos; pobres e ricos, non ausente a impiedade na porta das igrexas, rúas e breves poxigos da desmemoria, as vítimas e os verdugos protestan, sen que a ningún lles falle, alomenos, a súa razón á venda nas abarrotarías e demais quincallas que outrora foran cuchitriles de mala morte, como recordaba a velliña de tute cabrón da vida, a se laiar nos días dos vellos almanaques que decoraban os sotos.
Con todo e nada, non debemos atristurarnos, nin cavilar que malgastámo-lo tempo, do mesmo xeito que non deixou derramar o autor francés. El rescate de España llega a su fin, anuncia o xornal de maior tiraxe do status. Irse han os hóspedes e comeremos-lo galo, exclamaba entre cínico e inocente o vello conde de Moscoso cando a Baixa Idade Media de aquí. El Estado ha usado 41.300 millones de crédito, de los que acabará perdiendo el 70% Hai un equilibrio fútil entre a mentira e a verdade. Fagan xogo, que este ano os meniños e as meniñas de santo Ildefonso poden cantar o número polo que vostedes aposten, entre uns e outras. Pasa pola Praza Maior, outra volta o poeta de nós que lembramos ao empezo desta columna. Pero é tan só unha figuración, mentres cae leve e breve a neve enriba de tanta felicidade que non acertamos a recoñecer nesta barafunda.
