À suivre, dixo o pregoeiro ao comezo do seu discurso, e na reprodución do texto que lin grafouse mal o til, quero dicir que se lle puxo agudo en troques de grave, que en galego non temos, pero si sempre en francés: les touristes suivent le guide. Non ha ser un que diga que no relatorio hai flores e alburgadas, dende logo que sen mala intención, no canto da historia da Reconquista de Vigo, que todo-los anos uns e outras celebran os derradeiros días de marzo, á que nós-outros nomearíamos dia da concorde ou accord, que non fai falla traducir ao galego e moito menos ao español devido do castelán tan discutíbel como incerto nas palabras así do Mio Cid deturpado pola escola filolóxica española que mentara Menéndez Pidal, tal que se mudaran as orixes lingüísticas ad hoc, do poeta Gonzalo de Berceo, moito antes de o fascismo proclamar a “unidade de destino no universal”, e se me apuran, Vicente Risco, entre o pavor e a devoción.
Cando escribo, a raiola do domingo asoma polo Alba que dexergo dende As Travesas, de camiño á necrópole de Pereiró para lle levar sempreviva e branca flor aos vellos republicanos galeguistas soterrados no esquezo que poetizou Xosé María Álvarez Cáccamo nos Cadernos da ira: “Asi vai triste a morte nos labores da memoria”. A moitas e moitos nomeáronos “Vigueses distinguidos”, fábricas e persoas, vivos e mortos, e a ninguén –ou naide, como diciamos no lubre da miña infancia e adolescencia- lle faltan méritos a tan xusta honra, sen que por tal razón non se deixe de incorrer así no agravio como no exceso. Pero nunca sobardaron a media ducia os nomeamentos aos que se lle outorga a Medalla da Cidade, que en determinados casos tiveron de devolver agachados alomenos, o señor Fernández Gayoso, que vostedes recordarán, acusado e acurralado el da desfeita do Monte de Piedade que fora xermolo de Caixanova e arestora xa non sei cal ha ser o seu nome, mentres dure o que dure Novagalicia Banco, finaceira mercada á baixa por Banesco.
“Que ben baila o da chaquetiña longa”, cantaba o sábado pola tardiña a mocidade na Praza da Constitución que antano foi da Vila, antes da Pepa liberal proclamada en Cádiz, 1812, entretempo de Pablo Morillo a quen loa con largo a patética ignorancia que a cada primavera e troco de hora se repite, a carón de Cachamuíña e un coitado e anónimo Carolo que ninguén sabe retratar con certeza. “Ímoslle levar flores aos heroes en pedra que memorian a liberación e a independencia”. Ao día seguinte a festa continúa no percorrido polo barrio histórico de Vigo, A caracola de pedra, fermoso libro do noso inesquecíbel amigo Pedro Díaz Álvarez, despois de dar ao prelo En Tui llueve diferente, e outro volume de relembros que tivemos a alegría de llo presentar cabe do Miño, cando a noite caía case abrupta enriba de calquera luceiro fuxidío.
Nada mal me parece dos recordos interesados entre tanta infamia acontecida e esquecida, sen o arcano panem et circenses apenas podería o homo vivir, ou malvivir. Vou polo vello Lavadores desaparecido despois de 1936, e vexo Vigo cal un espello rompido, estragado que un día do século XX dixo meu caro amigo nun xornal mesetario. Cara Cabral, nos vagalumes da noite, pasan as sombras do avesío.
Chovía onte igual ca hoxe, último día de marzo. Axiña vén a “Semana Santa” de abril, e outra volta entre nós a idea do paraíso que tantas xeiras explicaba a velliña de tute cabrón da vida, en Lugo e no boureo de Vigo, con Camelias Street “no fondo dos espellos”.
Co corazón na man, a agra aberta, a resío, entre Bouzas e digo Coia, os meus parabéns, promotores e construtores.
