Opinión

O da hora, explicado en laranxas

Houbo sempre en Compostela unhas tertulias que indicaban, mesmo que marcaban, o pulso da cidade e daban idea do que era a vida nela; esa vida oculta, pero existente, que transcorría á marxe do estamento eclesiástico e mesmo do universitario. Que eu poida recordar dende as presididas por Otero Pedrayo, no Café Español, ata as ultimas do Restaurante Alameda nas que oficiaba de anfitrión o seu intelixente propietario Enrique Suárez Noche, foron desaparecendo todas, ou case que todas, unha tras doutra, de xeito que ignoro se segue habendo algunha que faga incertas estas liñas.
O recordo que evoca estas tertulias de antano veume por conta dunha actitude, que a min sempre se me antollou encomiable: a mantida por ese Enrique Suárez Noche do que lles falo, cada vez que alguén, levando da retórica, se espallaba en descricións que convertían o seu discurso en algo inintelixible e confuso, opaco, cando non reprobable. Nese momento interviña e Enrique e solicitáballe que llo puxera en mazás: "Mira, dicíalle, explícamo en mazás: unha mazá, máis outra mazá son dúas mazás de xeito que tres delas máis unha coarta veñen sendo catro... e así seguido". Debo dicir que ás veces conseguía unha explicación plausible que os demais agradeciamos porque tampouco non nos enteiraramos de nada ata ese xusto momento de que o discurso fora posto en mazás.
E por qué me veu a seseira este recordo? Coido que porque xa se notan os días medrados, xa foron a Candearía (que é cando casan os paxariños ou cando empezan os seus ritos nupciais, depende de cada paxariño) xa foi o San Blas que era cando sendo eu neno e estando en Ourense me levaban á catedral, me puñan un cordón que estaba ó pé da estatua do santo rodeándome a gorxa, e me aseguraban que así non padecería dela. Operáronme as amígdalas ós vintenove anos e prefiro non recordar nin como nin por que. San Blas será moi avogoso no caso das gorxas do resto da xente, pero en absoluto no meu caso.
Dicíalles que xa van medrando os días, que xa se lles nota ben, e que dentro de nada empezaremos de novo a inútil discusión de si debemos cambiar ou non a hora. Escoitaremos entón discursos cheos de sabedoría, outros moi retóricos, algúns incompresibles, e, sen dúbida que moitos sabios e avidos a razón.
Hai anos, cando eu aínda non escribía con frecuencia sostida e gozosa satisfacción neste vello e centenario xornal, empecei coa lideira de pedir ese cambio de hora. Chamáronme de todo, ata nacionalista que, pra algúns, debeu ser o peor que se lles ocorreu chamarme. Vouno explicar de novo e comprenderá, por fin, porque me veu á memoria o das mazás de Suárez Noche. Eu agora vouno explicar en laranxas, vouno poñer en laranxas. Aí lles vai.
Se collemos unha laranxa e a cortamos pola metade existente entre o lugar polo que estivo fixada ó árbol, polo rabo, e máis polo oposto, se facemos iso, obtemos dúas metades: a do rabo, que viría sendo o hemisferio norde e a da coroa, desa coroa pola que podemos saber cántos "gajos" ten baixo da súa codia antes de proceder a pelala. Ese círculo máximo obtido nese corte sería o ecuador da laranxa. 
Si seguimos torando as dúas metades, é dicir, se as seguimos cortando en rodaxas, cada unha delas, irán sendo máis pequena e cada circulo obtido será paralelo ó do ecuador, e marcará unha latitude que iremos contando dende cero ata noventa, que será a dos polos norde e sul. Eses paralelos marcarán a distancia dende un punto ó ecuador e a esa distancia chamarémoslle latitude. Galicia está entre os 41º N nos que sitúa Verín e os 43º nos que está Ribadeo, aproximadamente e por non citarlles minutos e segundos, claro, pero pra que se fagan unha idea.
Se a laranxa, en troques de cortala pola metade, a pelamos veremos que ten "gajos"... esgallos ou gallos no galego de antes; pois ben, collamos un deses gallos e debuxemos nel unha liña que, partindo dun polo, vaia ata o outro dividindo o gallo en dúas partes. A esa liña chamémoslle Meridiano Cero, logo a esquerda del sigamos debuxando outros meridianos. Os que queden á nosa dereita, mirando de fronte prá laranxa, serán do hemisferio oriental, ou leste; os que queden á nosa esquerda serán o occidental, ou oeste; as interseccións da laranxa que unen ese gallo cos demais serán meridianos leste ou oeste e, se as divisións debuxadas no primeiro gallo foron quince, eses quince constituirán o fuso horario cero que marcará a hora de paso do sol a mediodía por enriba de Greenwich e de Castelló, por exemplo. O seguinte fuso horario será o fuso horario número un e comezará, nesa laranxa, na primeira intersección existente entre il e o fuso cero, nos 7'5ºW e ata 15º máis ó oeste; ou sexa ata os 22º5 W. 
Nese gallo, nese fuso horario numero un está Galicia (entre os 7º51'58''W e os 9º12'39" do Cabo Vilán) e resulta que todos os países, todas as terras comprendidas nese fuso horario teñen a mesma hora determinada pola hora de paso do sol polo meridián intermedio... agás Galicia. Pode explicarme alguén como é posible que todos os demais estean equivocados e só nós dispoñamos da hora correcta a contrapelo da luz solar e do sentido común?

Te puede interesar