vigo

Violencia contra la mujer en la literatura

Andreia Costas estrenouse na narrativa con prosa poética.
photo_camera Andreia Costas estrenouse na narrativa con prosa poética.
Dos escritoras, Andreia Costas, con “Corazón de Vaca e outras visceras” y Claudia Piñeiro, con “Catedral”, abordan desde la ficción las consecuencias reales del machismo en la sociedad actual

El arte es un reflejo de la sociedad en la que surge. La violencia machista contra las mujeres es uno de los temas recurrentes en los medios y pese a todas prevenciones tomadas, es una lacra social de la que la literatura también se hace eco. 
Estos días dos escritoras, Adreia Costas y Claudia Piñeiro, presentaron en Vigo sus publicaciones, “Corazón de Vaca e outras visceras” , en gallego y “Catedral”, en castellano, donde abordan desde la ficción las distintas manifestaciones de la violencia machista.La primera debuta en la narrativa con relatos cortos, tratados desde el intimismo y un realismo desgarrador. La segunda, una novelista premiada internacionalmente, publica una nueva obra desde la perspectiva de la novela negra. Ambas son hijas de emigrantes, la primera retornó a Vigo desde Alemania y la segunda se afincó el país de acogida, Argentina. De dos generaciones diferentes analizan la situación de la mujer a través de sus personajes.

“Os temas de abuso teñen que tratarse dende dentro para ser sanados”

Andreia Costas estrenouse na narrativa con prosa poética.
Andreia Costas, autora de “Corazón de vaca e outras visceras”

Andreia Costas (Stockach-Alemaña, 1979), artista plástica, retornou a Vigo hai uns anos, galeguizouse o nome e comezou a facerse un oco nos círculos culturais da cidade. A editora Urutau seleccionou a súa obra de relatos “Corazón de vaca e outras visceras”, a súa estrea na narrativa, prorrogado por  Mª Xosé Porteiro.

Propón un libro de relatos heterodoxos, sen unha estructura fixa. Existe conexión?
Non está pensado como unha novela, son relatos independentes que buscan espallarse no maxín do lector.

Porteiro di no seu prólogo que é unha escritora desteñida.
Nunca o pensara. Escribín o que quería, desde a distopía. A ciencia ficción dame liberdade e maior creatividade na expresión, ao xeito de “1984”, de George Orwell. Sempre hai algo de realidade, son cousas que pasan.

Aborda temas difíciles de dixerir, a prostitución de menores, os abusos sexuais, o maltrato ou o incesto, pero dende unha análise neutra, sen alarmismo. É un xeito de aumentar a súa crudeza?
Non enarbolo a bandeira do que non coñezo, transitei por todo eso. A parte de desteñida é saír con toda a vulnerabilidade a falar desos temas, son consciente de que os abusos teñen que ser tratados dende dentro para ser sanados. A miña motivación é darlle voz ás que foron víctimas.

As súas personaxes son conscientes da situación na que viven?
Resolven a súa vida para lograr ir ao que consideran un bo lugar, a utopia que cada unha escolle. Queren darlle a volta ás súas vidas e solucionar a súa situación dun xeito feliz. 

Unha maneira de tomar as rendas do seu destino?
É o que lle aconteceu a miña avoa. Era de Candeán, quedou sen home con dous fillos menores ao seu cargo e tivo que saír adiante. Un día ía coa cesta de herba na testa sostida coas dúas mans, apareceu un veciño e aproveitou para tocarlle os dous peitos. Ela colleu o fuciño e perseguino para matalo. Non o chegou facer, pero a partir de entón, sempre a respetaron.

Aínda que é narrativa, a prosa ten moito de poesía. Síntese máis cómoda coa linguaxe lírica?
Cando facía perfomance, os textos sempre eran en poesía. Cando regresei a Vigo non sabía galego e apunteime a un curso de normalización lingüistica con Clara de Roxo onde incorporei a poesía á narrativa.

“La familia es el mejor entorno para ambientar una novela negra”

Claudia Piñeiro comienza su novela con el asesinato de una joven.
Claudia Piñeiro, autora de “Catedral”

Claudia Piñeiro (Buenos Aires, 1960) comenzó a publicar en 1992. Galardonada internacionalmente, los últimos premios que obtuvo son el Rosalía de Castro del Centro Pen Galicia 2914 y Sor Juana Inés de la Cruz 2010 por “Las grietas de Jara”. Llega con su última novela “Catedral”, donde trata el asesinato de una adolescente descuartizada, quemada y tirada en un vertedero de basura, pero también sobre la reacción social ante el aborto.

Inicia la novela en tensión. ¿Prepara al lector para lo que le espera según avance la novela?
Sí, reconocer que uno es ateo puede ser duro, pero lo que va a pasar después es aún peor, más descarnado. Treinta años después  de que una adolescente aparezca muerta aún no se sabe qué pasó.

¿Es una trama sobre secretos familiares?
Es absolutamente familiar, es el mejor entorno para ambientar una novela negra. En muchas hay hipocresía, guardan secretos.

¿El aborto es uno de esos secretos de los que no se hablan?
En muchos ámbitos sigue siendo un tabú, en esta familia supone una crisis absoluta. Debe ser fiel a la imagen que da, atada a sus normas dictadas por la religión. Aquí se trata el machismo social, pero también las limitaciones que impone la religión.

La trama comienza en Argentina, pero se traslada a Europa, pasando por localidades como Santiago de Compostela. ¿Por qué esta itinerancia en los escenarios?
Es la historia de tres hermanas, una, Ana, aparece muerta a los 17 años y las otras dos toman rumbos diferentes. Lía huye a Santiago de Compostela. Está constantemente en conflicto, ya que se declaró atea y acaba en una de las ciudades más religiosas y espirituales del planeta. Un día aparece en su librería su hermana mayor, Carmen, una religiosa extremista.

¿Esta elección de escenario tiene que ver con sus orígenes?
Eran gallegos, mi padre de Portosín y la familia de madre de Ourense. Toda mi sangre es gallega. Además he tenido la suerte de estar en los pueblos de donde salieron. 

La novela negra es un género muy popular en Vigo, ¿conoce algún autor de aquí?
Conozco a escritores gallegos como Domingo Villar, sé que es de Vigo y del Celta. También he leído la novela “Fariña”, de Nacho Carretero.

Te puede interesar